जापान सरकारले आज (जुन २७, २०२५) एक व्यक्तिलाई मृत्युदण्ड कार्यान्वयन गरेको छ—यो देशमा २०२२ को जुलाईयता पहिलो पटक लागू भएको मृत्युदण्ड हो। दोषी ताकाहिरो शिराइशी (Takahiro Shiraishi), जसलाई “ट्विटर किलर” को नामले चिनिने गरिन्थ्यो, उसले २०१७ मा आफ्नो twitter (अहिले X) खातमार्फत भावनात्मक संकटमा रहेका व्यक्तिहरूलाई लल्कारेर आफ्नो आवासमा बोलाउँथे र विभत्स हत्या गर्थे। यो अपराधमा आठ महिला र एक पुरुष—जुनमध्ये केही किशोरी पनि थिए—शिराइशीले हत्या गरेर भागहरू तड्प्रयोग गरी राखेका थिए। दोषीलाई सन् २०२० डिसेम्बरमा मृत्युदण्डको फैसला सुनाइएको थियो ।
आज बिहान टोकियो डिटेन्सन हाउसमा गोप्य रूपमा झुण्ड्याएर मृत्युदण्ड कार्यान्वयन भएपछि रिहाइ गरिएको छ। जापानी न्याय मन्त्री केइसुके सुसुकीले सकारात्मक रूपमा आत्महत्यासम्बन्धी अवस्थालाई अपव्यवहार गरी जनहानी गर्ने इस्मार्ट अपराध बढेकाले सामाजिक सद्भाव र न्याय प्रणालीलाई सुदृढ बनाउन मृत्युदण्ड आवश्यक रहेको बताए ।
शिराइशीले मृत्युदण्ड कार्यान्वयन हुनु भन्दा मात्र केही घण्टा अघि मात्र सूचना पाएका थिए, जुन जापानी कानूनी प्रणाली अन्तर्गत सामान्य प्रक्रिया हो। दोषबस् चिन्नेपछि मात्रै” मृत्युदण्डको खबर सार्वजनिक गरिन्छ। यो मृत्यु सजाय देशमा अपनाइएको छैन भन्ने आवाजहरू पनि उठिरहेका बेला गरिएको निर्णय हो ।
घटना, सामाजिक प्रभाव र न्यायिक प्रक्रिया
२०१७ को अघिल्लो अन्त्यतिर कानागावा प्रान्तको जापान, ज़ामा सहरमा शिराइशीले आत्महत्यासम्बन्धी दिनहुँका ट्विटर पोस्ट पढेर त्यसका आवेगमा रहेका व्यक्तिलाई आफ्नो घर बोलाउँथे। पश्चात् उनीहरुलाई आफ्नै अपार्टमेन्टमा जबर्जस्ती–बलात्कार, चुचामारी गरेर हत्या गर्थे र टुक्रा–टुक्रा पारेर फ्रिज र कोल्डरमा राख्ने गरे । प्रहरीले शिराइशीलाई अक्टोबर २०१७ मा पक्राउ गरी कारबाही गर्यो। अदालतले २०२० डिसेम्बरमा हत्या र बलात्कार गरी ९ जनाको हत्या गरेको दोषीको रूपमा मृत्युदण्ड दिने निर्णय सुनायो, र शिराइशीले पुनरावेदन गर्ने वाचा गरेन ।
यस घटनाले जापानी समाजमा शोक र क्रोधको लहर ल्याएको थियो। सामाजिक सञ्जालको दुरुपयोग, आत्महत्यासँग कुनै सम्बन्ध नभएको व्यक्तिहरूलाई दोषमा फसाउने खतराबारे बलियो चेतना जागेको छ। ट्विटर (अब X) ले आत्महत्यासम्बन्धी समर्थन वा प्रोत्साहन सम्बन्धी नीति कडाइ गरेको छ ।
फरक मतहरूहुनेहरूमध्ये केहीले “जीवनभर जेलमै बस्नु उपयुक्त हुन्थ्यो” भनेका छन्, तैपनि जनमतमा मृत्युदण्डको समर्थन व्यापक रहेको देखिन्छ। २०२४ को सर्वेक्षणअनुसार जापानमा ८३ प्रतिशत जनताले यसलाई ‘अनिवार्य’ ठानेका छन् । मानवअधिकारसम्बन्धी समूहहरूले गोप्य कार्यान्वयन र मानसिक पीड़ा घटाउन सार्वजनिक पारदर्शिता बढाउन जोड दिएका छन् ।
हाल जापानमा मृत्युदण्डप्राप्त दोषीको संख्या १०५ पुगिसकेको छ, जसमा पाँचाएक्वनौं दोषीले पुनरावेदनको प्रक्रिया जारी राखिरहेका छन् । शिराइशी माथि आजको सजाय कार्यान्वयन भएपछि नयाँ सरकार (प्रधानमन्त्री शिगेरु इशिबा नेतृत्व) अन्तर्गत मृत्युदण्ड फेरि लागू हुने देखिन्छ ।
About the Author
